Zientzia eta teknologia Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean

Zientziaren (eta teknologia) eta Giza Eskubideen arteko erlazioa arrisku eta mehatxuen terminoetan maizegi aurkeztu izan da: poluzioa; aldaketa genetikoak; setiatutako gure intimitatea; arma nuklear eta biologikoak…

Hori guztia egia da, baina egiaren zati bat besterik ez da. Izan ere, erronka eta arrisku hauei guztiei zientziarekin eta teknologiarekin aliantzan soilik aurre egin ahal izango zaiela da egiaren beste zatia. Konponbideak ez dira teknikoak bakarrik izango, baina ezaguera zientifikoari esker soilik iritsi ahal izango dira. Zientziak gure bizi-itxaropenaren handitzea baimendu du eta baita gaixotasun batzuen itzaltzea ere eta haietako askoren kontrola; gainera, gure ongizatea eta gure bizi-kalitatea hobetu ditu.

Baina zientziaren garrantzia ez da neurgarria soilik termino utilitaristetan. Zientzia kultura da, gure galdereei eta jakin-minari zorroztasunarekin erantzuteko forma landuena da. Jakin-mina izatea, gauzengatik galdetzea, gizaki egiten gaituena da eta hortaz, zientzia, giza behar bat da, artea edo kultura diren bezala.

Hori guztia berraurkitzen ari gara koronabirusaren krisi honetan. Zientzia gardenkiarekin, parte-hartzearekin, askatasunekin, herritarren erantzukizunarekin eta giza eskubideekin lotzen da.”

• 1. ATALA. Zientziarako Giza Zuzenbidearen hastapenak
• Giza eskubideen historia (50 m.)
• Eskubide ekonomiko, sozial eta kulturalak (50 min.)
• Zientzia Eskubidearen Historia (50 min.)
• Iruzkin orokorra aztertzea (50 min.)

2. ATALA. Ikasleek iruzkin orokorra aztertzeko gai ugari. Gai bakoitzean emandako adibideetako bat aukeratu edo fokaliza dezakete, edo adibide batzuk konparatu. 3-4 talde 2 ordu bakoitzeko
• Open Acces
• Sci-hub
• European Open Science Cloud (EOSC). Costa Rican eta Dominikar Errepublikan ‘in vitro ongarritzea’ debekatzea, diskriminazio-arrazoiengatik.
• Ezagutza indigena/ezagutza tradizionala
• Enpresa handien interes-gatazka/ezagutza zientifikoa (tabako-ontziak/minbizia; edari azukredunak/obesitatea; petrolio-enpresak/klima-aldaketa)
• Txertaketa unibertsala eta COVID-19
• Erabaki politikoak eta ezagutza zientifikoa.
• Informazioa, ezagutza, fake news eta negazionismoa.

3. ATALA: Ondorioak
• Ariketa. Agintari baten aholkularitza zientifikoaren lekuan jartzea (bakoitzak nahi duena: publikoa edo pribatua), eta Iruzkin Orokorretik gomendio zehatz bat aukeratzea.